Bu yazımda, ciddi menenjit hastalığına neden olan meningok bakterisi ve menenjit aşısı anlatmaya çalışacağım.
İnvaziv meningokokal hastalık (İMH) nedir?
IMH, Neisseria meningitidis olarak bilinen bakterilerden kaynaklanır. Farklı bir çok suşu olan meningokok bakterisinin, beşi (A, B, C, Y ve W-135) meningokok vakalarının çoğuna neden olur. Birçok insan (toplumun yaklaşık % 10’u) meningokok bakterisini boğazlarında taşıyıcı olarak bulundururlar. Taşıyıcı kişilerde herhangi bir hastalık belirtisi görülmez. Nadir durumlarda, taşıyıcılardaki bu bakteriler vücudun doğal savunmasının üstesinden gelir ve hastalığa sebep olabilir. Bu hastalıklardan menenjit (beyin ve omurilik zarının enfeksiyonu) gibi ciddi hastalıklar ve septisemi (kan ve çoklu organları içeren yaygın enfeksiyon) olarak sayılır. Meningokokal hastalık vakaların % 8-15’inde ölümcüldür Bazılarında hayatta kalanların % 11 ila 19’unda bir çeşit kalıcı sakatlık olabilir. Bu kalıcı sakatlık durumları işitme kaybı, nörolojik hasar veya uzuv kaybı olabilir. Tüm dünyada hastalık insidansı yaşa göre değişir; ancak, bir yaşın altındaki bebekler en yüksek serogrup B hastalığının neden olduğu şiddetli meningokok hastalık riski taşır .Meningokok hastalığının belirtileri çok değişkenlik gösterebilir, ancak yüksek ateş ani başlangıcın ilk belirtisidir. Şiddetli baş ağrısı, kusma, boyun tutulması, ağrı ve döküntü diğer belirtilerdir. Işığa duyarlılık, uyku hali, halsizlik ve şiddetli durumlarda komaya kadar ilerleyebilir. Meningokok bakterileri solunum ile doğrudan temas yoluyla yayılır ve sekresyonlar enfekte bir kişiden diğerine tükürük ile bulaşabilir. Yayılmasını önlemek için meningokok hastalığı olasılığı ve ya gerçek tanısı konan başka birinin ağzına temas eden nesneler kullanılmamalıdır.
Ayrıca, iyi el hijyeni ve öksürükleri örtmek için kol, omuz veya dokuların kullanılmadıysa da hapşırma tutarlı bir şekilde uygulamak için önemlidir.
Korunma İçin Aşılanma Çok Önemlidir.
Tavsiye programı nedir ?
Doz Sayısı
İki Farklı aşı için iki farklı aşı uygulaması önerilmektedir.
Meningokok B aşısı için farklı , Konjuge meningokok aşıları için farklı aşılama takvimleri vardır.
Ülkemiz şartlarında meningokok enfeksiyonu en çok 2 yaş altında görüldüğü için bu aşılamanın 2 yaş altında tamamlaması önerilmektedir.
Sağlık Bakanlığı Aşılama Takvimi
Bu aşı için rutin aşı takviminde uygulaması yoktur ( Nisan 2017)
Önerilen yaş
Meningokok A,C,Y,w135 için
- İlk doz 1 yaş altı yapılıyor ise ilk doz 9 – ikinci doz 13. aylarda
- İlk doz 1 yaş üzeri yapılıyor ise Tek doz uygulaması ya da yine 2 ay ara ile iki doz uygulaması yapılabilir.
Meningokok B için
- 2 ay – 5 aylık bebekler
- Toplam 4 doz yapılmalıdır
- ilk enjeksiyon 2 aylık iken ,
- enjeksiyonlar arası zaman aralığı en az 1 ay olmalıdır
- Dördüncü enjeksiyon , bebek 12- 23 ay arasında iken yapılacaktır.
- 6 ay- 11 aylık bebekler
- 3 doz yapılacaktır.
- Enjeksiyonlar arası zaman aralığı en az 2 ay olmalıdır
- 3. doz yaşamın ikinci yılında ikinci enjeksiyondan en az 2 aylık bir süre geçtikten sonra yapılmalıdır.
- 1 -2 yaş için
- ilk iki doz arası 2 ay olacak şekilde, 3. rapel dozu, ikinci enjeksiyondan 12 ila 23 ay sonra yapılmalıdır
- 2-10 yaş arası
- Enjeksiyonlar arası en az 2 ay olmalıdır
- Ergenler 11 yaştan itibaren
- Enjeksiyonlar arası en az 1 ay olmalıdır