Bebek Kask Tedavisi
Kafatası şekil bozuklukları teşhisden, tedavisine kadar bir çok aşaması olan, titizlikle yürütülmesi gereken bir tedavi şeklidir.
Kranial tedavi yöntemleri sadece kask tedavisi değil, fizyoterapi, pozisyon verme ve sıkı takip ile başarılacak bir ekip işidir. Ülkemizde, kafa şekil bozuklukları için kranial tedavi merkezi olarak da çalışmaya başlayan, ortez protez merkezlerinde bu uygulama yapılmaktadır.
Bebeklerde çeşitli nedenlerle anormal kafa şekilleri gelişebilir. Anormal kafa şekline sahip bir bebekte nedeni belirlemek ve bir tedavi süreci planlamak için erken değerlendirme önemlidir.
KAFATASI ŞEKİL BOZUKLUKLARI NELERDİR?
- Konumsal plajiyosefali. Bir bebeğin kafatasını oluşturan kemikler ince ve esnektir. Kafatasının bir bölgesine uygulanan sürekli sabit basınç, kafatasının şeklini değiştirebilir. Bu duruma pozisyonel plajiyosefali (kafatası kalıplanması) denir ve anormal kafa şekillerinin en yaygın biçimlerinden biridir.
- Plajiyosefali olan bebeklerin başlarının arkasında veya yanlarında genellikle belirgin bir düzlük vardır ve bu bölgelerde tipik olarak çok az saç vardır. Bunun nedeni, bebeklerin uzun süre sırt üstü yatmasını teşvik eden güvenli uyku kuralları olabilir.
- Araba koltukları, bebek arabaları ve diğer taşıyıcılar da bebekleri genellikle sabit şekilde konumlandırır.
- Sıkı bir boyun kasının tortikolise (boynun bir tarafa sürekli bükülmesi) neden olması da mümkündür. Bu olduğunda, çocuğunuzun kafasının hep bir tarafına doğru dönmek ister ve bu da ona probleme neden olabilir
- Kraniosinostoz. Kafatası bir yapboz gibi birbirine oturan birçok kemikten oluşur ve kemiklerin sonunda birlikte büyüdüğü yere sütür denir. Bu sütürlerden biri çok erken kaynaşırsa o bölgede büyüme devam edemez. Bu duruma kraniyosinostoz denir.
- Bu anormal şekilli bir kafatasına yol açar. Bu durum tedavi edilmezse kafada şekil bozukluğu, gelişme geriliği ve bazı durumlarda nöbetler ile birlikte kafa içinde basınca neden olur. Kraniosinostoz, sendromik olmayan ve sendromik olarak sınıflandırılabilir. Sendromik olmayan kraniyosinostoz en yaygın formdur ve çoğunlukla izole tek sütür sinostozu ile karakterizedir.
- Sendromik kraniyosinostozlar. Bu durumdaki hastalarda, gözlerin şeklini ve yerleşimini ve üst ve alt çene gelişimini de etkileyebilen, yüz ve ekstremiteleri içeren kraniyosinostoz ve ilişkili anomaliler vardır. İlişkili sendromlardan bazıları şunlardır:
- Apert sendromu. Apert sendromlu çocuklarda tipik olarak kraniyosinostoz, orta yüz hipoplazisi (azgelişmişlik), kafa içi basınç artışı, ekzoftalmi/proptoz (şişkin gözler) ve sindaktili (perdeli parmaklar veya ayak parmakları) bulunur.
- Crouzon sendromu. Crouzon sendromlu çocuklarda kraniyosinostoz, orta yüz hipoplazisi ve hafif ekzoftalmi olabilir.
- Pfeiffer sendromu. Pfeiffer sendromlu çocuklarda ayrıca genişlemiş görünen başparmak ve ayak parmakları ve anormal şekilli alın veya burun ile birlikte çapraşık dişler olabilir.
- Saethre-Chotzen sendromu. Saethre-Chotzen sendromu, gözlerin pozisyonunu etkilemenin yanı sıra burnun pozisyonunu da etkileyebilir. Bu durumdaki çocukların ayrıca düşük saç çizgileri ve kısa veya kaynaşmış parmakları olabilir.
Kafa Şekli Anormalliklerinin Teşhisi
Çocuk doktorunuz öncelikle, bebeğinizdeki kafa şekil bozukluklarından şüphelenmelidir. Çocuğunuzun tıbbi geçmişini alacak ve kafa şekli anormalliğini teşhis etmek için ayrıntılı bir fizik muayeneyi tamamlayacaktır.
Kliniğimizde, kafa şekil bozuklukları konusunda, 3D tarayıcılar ile kafatası şekil bozukluğu tanısı konmaktadır.
Kafatası Şekli Bozukluğunda Tedavi Yöntemleri Değişir
Kafa şekli anormalliklerinin tedavisi, spesifik anomaliye ve nedenine bağlı olarak değişir:
- Konumsal plajiyosefali. Plajiyosefali tedavisinde bir başlangıç noktası, başın yanındaki veya arkasındaki baskıyı azaltmak için uyanma saatlerinde bebeğinizi yanına veya midesine yerleştirmektir. Tortikolisli bebekler, boynu germek ve düzeltmek için fizik tedavi gerektirir. Bu gibi durumlarda, kafa düzleşmesi tipik olarak tortikolisin başarılı tedavisi ile düzelir. Daha ciddi durumlarda, çocuğunuzun doktoru, bebeğinizin kafasına baskıyı dağıtmaya yardımcı olan özel bir kask reçete edebilir. Bu basınç dağılımı, daha fazla düzleşmeyi önlemeye yardımcı olur ve daha yuvarlak bir kafa şekline büyümeyi destekler. Plajiyosefalinin erken tedavisi en iyi sonuçlara yol açar.
- Kraniosinostoz. Bir BT taraması kraniyosinostoz tanısını doğrularsa, kafatası kemiklerini ayırmak için ameliyat önerilir. Bu prosedür, kafatasındaki basıncı azaltarak beynin genişlemesine ve kemiklerin daha normal bir şekilde büyümesine izin verir. Rekonstrüktif cerrahi genellikle 1 yaşından önce yapılır. Pediatrik beyin cerrahları, bu ameliyatı gerçekleştirme konusunda oldukça yeteneklidir.
- Sendromik kraniyosinostoz. Çoklu sütür kraniyosinostozu cerrahi tedavi gerektirir. Çocuğunuz büyüdükçe ve geliştikçe durumu düzeltmek için birkaç ameliyat gereklidir. Erken tedavi en iyi sonuçlara yol açar.
Hatırlanması Gereken Önemli Noktalar
Plagiosefali, bebekler neredeyse tüm zamanlarını sırtlarında geçirdiklerinde gelişebilir. Bu durumu tedavi etmede başlangıç noktası, başın maruz kaldığı baskıyı azaltmak için uyanık saatlerinde bebeğinizi yanına veya karın üzerine yatırmak işe yarar.
Kafatasının kemikleri çok erken birleştiğinde, duruma kraniyosinostoz denir ve cerrahi olarak ayrılması gerekir. Eğer endoskopik, cerrahi islemi yapılacaksa, cerrahi sonrası kask tedavisi de yapılmalıdır.