Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları (İYE) sık görülür. Neredeyse tüm İYE, üretranın ağzına (idrarı mesaneden vücudun dışına aktaran tüp) giren ve idrar torbasına ve bazen de böbreklere doğru çıkan bakterilerden kaynaklanır. Nadiren, ciddi enfeksiyonlarda, bakteriler kan dolaşımına böbreklerden girebilir ve kan dolaşımının (sepsis) veya diğer organların enfeksiyonuna neden olabilir.
Bebeklik döneminde erkeklerin idrar yolu enfeksiyonları geliştirmesi daha olasıdır. Bebeklikten sonra kızların idrar yolu enfeksiyonu geliştirme olasılığı daha yüksektir. İYE’ler kızlar arasında daha yaygındır çünkü kısa üretraları bakterilerin idrar yollarından yukarı taşımasını kolaylaştırır. Sünnet olmamış bebek çocuklar (çünkü bakteri sünnet derisinin altında birikme eğilimindedir) ve şiddetli kabızlığı olan küçük çocuklar (çünkü ciddi kabızlık da idrarın normal geçişine engel olur) de İYE’lere daha yatkındır.
Daha büyük okul çağındaki çocuklarda ve ergenlerde İYE, yetişkinlerde İYE’den biraz farklıdır Bununla birlikte, daha küçük bebekler ve İYE’leri olan çocuklarda, üriner sistemlerinde üriner enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getiren çeşitli yapısal anormalliklere sahip olabilir. Bu anormallikler, idrarın (böbrekleri mesaneye bağlayan tüpler) ve idrarın mesaneden böbreğe kadar geçmesine izin veren anormalliği olan vezikoüreteral reflü (VUR) ve idrar. İYE’li yenidoğan ve bebeklerin% 50’sinde ve İYE’li okul çağındaki çocukların% 20 ila 30’unda böyle anormallikler vardır.
Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri
İdrar yolu enfeksiyonu olan yenidoğanlarda ateş dışında hiçbir belirti olmayabilir. Bazen iyi beslenmezler veya kilo alamazlar. Halsizlik, emmede azalma, sarılık, uzamış sarılık, olabilir. Kusarlar veya ishal bile olabilirler. Yeni doğanlardaki idrar yolu enfeksiyonları vücut çapına yayılabilir sepsis denilen tablo geliştirebilir .
İYE olan 2 yaş altındaki bebekler ve çocuklar arasında ateş, kusma, ishal, karın ağrısı veya kötü kokan idrar olabilir.
İYE olan 2 yaş üstü çocuklar genellikle yetişkinlere benzer bir mesane veya böbrek enfeksiyonunun tipik semptomlarına sahiptir.
Mesane enfeksiyonu (sistit) olan çocuklar genellikle idrar yaparken ağrı veya yanma, sık sık ve acilen idrara çıkma ihtiyacı ve mesane bölgesinde ağrıya sahiptir. İdrar yapma veya idrar tutma zorluğu çekebilir ( idrar tutamama ). İdrar pis kokulu olabilir..
Böbrek enfeksiyonu olan çocuklar (piyelonefrit) genellikle etkilenen böbrek, yüksek ateş, üşüme ve genel bir hastalık hissi (kırgınlık) yüzünden yan veya sırt ağrısına sahiptir. Belirtiler daha şiddetlidir.
İdrar yolu anormallikleri olan çocukların karnında bir kitle, genişlemiş böbrekler, üretraya anormal bir açıklık veya alt omurgada olası deformasyonlar olabilir. Güçlü bir idrar akışına sahip olmayan çocuklar, idrarı böbreklerden mesaneye (üreterler) taşıyan tüplerden birinde tıkanmaya sahip olabilir veya sinir sistemindeki problem nedeniyle mesanesini kontrol edemeyebilir.
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda böbreklerde etkilenebilir. Bu etkilenme ile böbreklerin bazı bölümlerinde skarlar oluşabilir. İYE geçirme sıklığı kontrol altına alınamaz ise böbrek fonksiyonları azalmaya başlayabilir.
Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonlarında Teşhisi
İdrar Tahlili
Laboratuvarda, idrarı inceleyerek ve mevcut herhangi bir bakteri üreyip üreediğini farketmesi için bir idrar kültürüne göndererek İYE tanısı konur. .
Tuvalet eğitimli çocuklar, temiz yakalama yöntemini kullanarak idrar örneği sağlayabilir. Bu yöntemde, üretranın açıklığı antiseptik içeren küçük bir ped ile temizlenir. Ardından çocuk tuvalete az miktarda idrar yapması istenir, daha sonra orta akımdan idrarın kaba konması ayarlanır. Bu orta akım idrarı iyi bir idrar örneği toplama yöntemidir.
Bazen idrar alınamadığında ya da kontaminasyon görüldüğünde küçük çocuklardan ve bebeklerden idrarı üreterek mesaneye üretral açıklıktan ince, esnek, steril bir tüp sonda sokarak alırlar. Bu sürece kateterizasyon denir.
Bazı yenidoğan ve bebek çocuklarda, sünnet derisi penis başının üzerinden geri çekilemeyecek kadar sıkıdır, üretral açıklığı tıkar, bu nedenle bazen idrarı kasık kemiğinin hemen üzerine deriye sokulmuş bir iğne ile mesaneden çekmesi gerekir. .
İdrar torbası ile de idrar örneği alınabilir. İdrar torbası ile idrar örneği almak biraz sıkıntılıdır. Anüs bölgesi, dışkı bulaşı ile idrarın kontamine olma olasılığını artmaktadır.
Bir İYE olan çocuğun idrarında bazen kan ve beyaz kan hücrelerini de görebiliriz. Bu da bize İYE tanısı koymamıza yardımcı olur.
İdrar tahlili ile beraber , sonucu 2 gün sonra çıkmak üzere idrar kültürü de gönderilir. Kültür bu testlerin en önemlisidir.
Görüntüleme testleri
Rutin gebelik öncesi prenatal ultrasonografi sırasında üriner sistemdeki birçok yapısal anormallik teşhis edilebilir. Bununla birlikte, bazen çocuklar doğum öncesi ultrasonografi sırasında görülemeyen anormalliklere sahiptir. Bu nedenle, tek bir İYE bile geliştiren her yaştan ve 3 yaşından küçük kız çocuklar, üriner sistemin yapısal anormalliklerini araştırmak için genellikle daha ileri testlere ihtiyaç duyarlar. Tekrarlayan UTI’leri olan büyük kızların da bu testlere ihtiyacı vardır.
Ultrasonografi böbrek ve mesanenin anormalliklerini ve tıkanıklıklarını belirlemek için yapılır.
Voiding Sistoüretrografi
Voiding sistoüretrografiye hangi durumlarda kullanılır?
Böbreklerin, üreterlerin ve mesanenin anormalliklerini daha iyi tanımlamak için işeme anında (VCUG) yapılabilir ve idrar akışının kısmen ne zaman geri kaçtığın (reflü) tanımlanabilir. .
Vezikoüreteral reflü şüphesinde VSUG incelemesine gerek duyulur.
Bazı çocukların üreterleri içine geri akım oluşur, idrar geri kaçar ve bu durum vezikoüreteral reflü olarak tanımlanır.
Kaçağın seviyesine göre böbreklerde hasarlanmalar olabilmektedir.
Sintigrafi , genellikle reflü tespit edilmiş vakalarda böbreklerde hasarlanma olup olmadığını anlamak için yapılan daha ileri bir tetkikdir.
İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunma
İYE’lerin önlenmesi zordur, ancak uygun hijyen yardımcı olabilir. Dışkılamadan sonra ve bakteri üretral açıklığa girme şansını en aza indirmek için idrar yaptıktan sonra (arkadan öne doğru) çocukların popolarını önden arkaya kendilerini silmeleri öğretilmelidir. Hem erkek hem de kız çocuklarının üretral açıklığı etrafındaki cildi tahriş edebilecek sık köpüklü banyolardan kaçınmak, İYE riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Erkek çocukların sünnet olmasi bebeklik döneminde İYE riskini azaltır. Sünnetli erkek çocuklarına, sünnet edilmemiş çocuklara göre sadece 1 / 10’unda İYE bulaşır, ancak Düzenli idrara çıkma ve düzenli dışkılama (özellikle şiddetli kabızlığın tedavisi) İYE riskini azaltabilir.
Basit bir kabızlığın ciddi idrar yolu enfeksiyonuna neden olabileceğini biliyor musunuz?
Sünnetli erkek çocuklarına, sünnet edilmemiş çocuklara göre %90 daha az İYE olurlar.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarında Tedavi
İYE antibiyotik ile tedavi edilir. Çok hasta görünen veya ilk test sonuçları İYE olduğunu düşünen çocuklara kültür sonuçları alınmadan önce antibiyotik verilir. Aksi takdirde, İYE tanısını doğrulamak için kültür sonuçlarını beklememiz gerekebilir. Çok hasta olan ve tüm yenidoğanlardaki İYE tedavisi, kas içine (kas içine) veya damardan (damar içine) enjeksiyon yoluyla antibiyotik veririz. Diğer çocuklara ağız yoluyla antibiyotik verilir. Tedavi tipik olarak 7 ila 14 gün sürer. Yapısal anormallikleri teşhis etmek için testler gerektiren çocuklar, testler tamamlanıncaya kadar antibiyotik tedavisine daha düşük bir dozda devam eder. Koruma amacıyla verilir.
Bazı idrar yollarında yapısal anormallikleri olan çocuklarda sorunu düzeltmek için ameliyat gerekebilir. Bir kısım çocuk ise enfeksiyonunun tekrarını önlemek için günlük antibiyotik alması gerekir. VUR ciddi olan çocuklar genellikle ameliyata ihtiyaç duyarlar ve ameliyat bitene kadar antibiyotik kullanmaları gerekir. VUR’u şiddetli olmayan çocuklar yakından izlenir ve koruma amaçlı antibiyotik verilebilir.
Hafif ve orta şiddette VUR vakaları tedavi olmadan düzelir.
Diğer çocukluk hastalıkları için ilgili kategoriye bakabilirsiniz.
Çocuklarda tekrarlayan ateş nedeni olan ve çoğu kez tanı konamayan PHAPA ile ilgili yazıyı aşağıdaki kutudan ulaşabilirsiniz.